Liefdevol voldoet ze in no time twee Tikkies. 2x €750,- voor haar vriendin. Want die zit duidelijk heel erg lelijk in de penarie. Ze schrijft zelfs warrig in haar WhatsApp-berichtje. Niks voor die vriendin, normaal de rust zelve en nu zo paniekerig. Ze heeft geld nodig. ‘Heel erg dringent’ schrijft ze. Fijn is dus dat die echte vriendin haar vriendin nu razendsnel bijspringt. Morgen hoort ze vast het hele verhaal.

Later die avond valt het kwartje. Haar vriendin is niet uit haar doen. Die berichtjes zijn niet van haar! Dit is WhatsApp-fraude! Ze is €1500,- kwijt aan een vuile oplichter. Die misbruik maakt van medemenselijkheid en vriendschappen. Ze doet aangifte, krijgt slachtofferhulp en ze pakken de oplichters. En ze krijgt zelfs haar €1500,- terug. In de rechtszaal staat ze oog in oog met de oplichters. Ze zijn nog maar zeventien jaar. Moederlijke gevoelens borrelen plots naar boven. Ze heeft het met ze te doen. En nu schaamt mijn vriendin zich. Dat ze er intrapt. In zulk bedrog. En zomaar zoveel geld overmaakt naar een rekening. Hoe dom kan je zijn?

Het gebeurt je maar zo.
De verhalen van vriendinnen komen los als er eentje een gezellig gezamenlijk uitje afzegt. Ze redt het niet. Ze hebben haar beet. Ze is slachtoffer van internetfraude. Een nare hack van haar rekening. Gelukkig belt een vriendelijke mevrouw van ING haar en schiet haar te hulp. Zij raadt een antivirus-app aan. Op afstand helpt ze met de installatie van de app. Maar die vriendelijke hulp blijkt geen vriendelijke mevrouw van ING. Ook dat is een oplichter! Dus weer doet een vriendin aangifte. Ook deze vriendin geneert zich dood. Dat ze daar intrapt. Hoe dom kan je zijn?

Maar mijn vriendinnen – en cyberfraudeslachtoffers – zijn niet dom. Ze zijn van nature goed van vertrouwen en niet overdreven achterdochtig. En dat maakt ze juist zo fijn in de omgang, als vriendin. Maar ook een prooi voor oplichters. Cybercriminelen werken super slim en geraffineerd. Ze verdiepen zich in de identiteit van degene die ze hacken. En weten welke toon ze gebruiken voor het sluwe vervolg. En zo lijkt een frauduleus WhatsAppje hartstikke echt, met soms een spelfout. En ook de phishingmails zijn niet langer rammelende mailtjes die never nooit de communicatie- en marketingafdeling van een keurig bedrijf passeren, dus waar het bedrog van afdruipt.

Hoe dom kan je zijn? Ach. Goed van vertrouwen zijn is een fijne kwaliteit. Zorg dat je niet doorslaat naar achteloos naïef. Onze flitsende (digitale) wereld sleurt je zomaar mee en oeps, daar druk je op een riskante knop. Dus voel en denk. Wees alert, nieuwsgierig en kritisch. Wat gebeurt hier echt? Juist het menselijk brein prikt cyberfraude relatief goed door. Als je er aandacht voor hebt, valt op dat de sfeer van een bericht toch anders is dan anders. Kom je in je onderbuik en je brein echt tot een groen vinkje? Go!

Aanvoelen – Doeneke wil ‘t proberen!