Passiebloem

Blij word ik van mijn groene vingers. De passiebloem is mijn maître d’œuvre. Weelderig pakt hij de hele muur van de schuur in met groen en bloemen. Geen andere plant is veilig. Hij wurgt ze sierlijk. Ook op andere plekken in de tuin steekt hij z’n kop op. Best een eindje vanaf zijn oorsprong. ‘Invasief onkruid’ lees ik over mijn passiebloem.

Opzichtig showt die passiebloem de eigen voortplantingsorganen: vijf meeldraden en een driestijlige stamper maken een kleurige indruk. Bijna obsceen.

Libellen

Ook libellen houden van mijn passiebloem. Ze vliegen sierlijk rond de bloemen, slingeren moeiteloos aan de stelen en laven zich aan voedsel dat zij op de passiebloem vinden. En ze paren daar. Nieuwsgierig bekijk ik dat tafereel.

Zet monsieur-libelle daar nou zijn enorme tampeloeres obsceen én wreed tegen het voorhoofd van madame?!

Libellen zijn een van de oudste groepen van insecten met nog levende vertegenwoordigers. Ging dat vanouds zó? Beschaving ontbreekt blijkbaar in hun paringsgedrag … Ik krabbel aan mijn voorhoofd.

Hoe het gaat

Het mannetje grijpt met zijn tang -deze zit aan het eind van zijn lijf- het vrouwtje bij haar nek. Hij houdt haar vervolgens, als ze zich niet los worstelt zoals ze wel kán, stevig in de tang. Hij legt een spermapakketje, vanuit zijn primaire voortplantingsorgaan, voor haar klaar in zijn secundaire voortplantingsorgaan -deze zit voorin aan de onderzijde van zijn achterlijf-.

Vindt hij nog wat sperma van een ander mannetje in het vrouwtje, dan borstelt hij dat er eerst netjes even uit. Monsieur duldt geen concurrentie. Hij heeft daar zelfs een speciaal borstelvormig orgaantje voor!

Tóch houdt een vrouwtje soms stiekem wat zaad van een ander mannetje achter. Ze bepaalt liever zelf wie haar eitjes bevrucht. Bravo voor madame! Feminisme blijkt oeroud in ons dierenrijk.

Vervolgens brengt het vrouwtje haar voortplantingsorgaan -deze zit achterin aan de onderzijde van haar achterlijf- naar de plek waar het spermapakketje klaarstaat. Je moet toch wat met die haak in je nek.

Door deze acrobatiek ontstaat er een ‘paringswiel’ in de vorm van een hartje. Zó romantisch! De paring varieert van een paar minuten tot een aantal uren. Alweer bravo!

Boekje

Zijn ze bij het tijdschrift Libelle op de hoogte van dit paringsritueel?

De naam ‘libel’ voor het insect stamt van het Latijnse ‘libella’; dat komt weer van ‘libra’. En ‘libra’ betekent weegschaal en balans. Het geeft de T-vormige lichaamshouding tijdens het vliegen weer.

Het tijdschrift van mijn (groot)moeder komt van het Latijnse ‘libellus’; en dat betekent gewoon ‘boekje’.

Natuurlijk – Doeneke wil ’t proberen!

NB de uitgelichte foto van het paringswiel is van Han Kessels