‘Dat is toch iets met robots?’, hoort mijn zoon vaak als hij zegt dat hij ‘Kunstmatige Intelligentie of Artificiële Intelligentie of Artificial Intelligence (AI)’ studeert. Af en toe maakt iemand zich direct angstig uit de voeten.

Horrorverhalen over AI doen de ronde. Dat computers, in welke vorm dan ook, straks al onze beslissingen overnemen, ons beheersen en ons uiteindelijk helemaal overbodig maken. Griezelig.

Maar zo ver is het nog niet. “Een computer wordt dan wel steeds intelligenter, maar het mist iets wezenlijks van de mens: een bewustzijn. En ons bewustzijn is het f***ing raarste dat er is! We weten niet hoe ons bewustzijn werkt en kunnen het dus niet in een computer implementeren. Maar het kan dat straks een computer zelf een bewustzijn ontwikkelt of dat wij het kunnen maken”, aldus mijn zoon. Griezelig. Niet mijn zoon, maar het idee. Griezelig.

Ik besluit om niet bang voor AI te zijn. Angst is geen goed kompas. Ik wil beter begrijpen wat AI is, hoe AI werkt en, waar gepast, AI leren vertrouwen.

Wat is AI?

AI gaat over ‘Machine Learning’ en dat betekent ‘automatisch leren’. Automatisch is ook griezelig.

Een definitie van AI is: ‘het vermogen van een systeem om externe gegevens correct te interpreteren, om te leren van deze gegevens, en om deze lessen te gebruiken om specifieke doelen en taken te verwezenlijken via flexibele aanpassing.’

De AI-stappen

Voorbereiding:
Θ Je stelt een doel – wat wil je dat de computer kan?

Θ De programmeur schrijft een algoritme (stappenplan, structuur, instructies) in computertaal (code). Dit algoritme geeft de structuur aan van het neurale netwerk (vergelijkbaar met de structuur van de hersenen) in de computer. Ook bevat het algoritme trucjes die de computer helpen leren. De computer is nu klaar om te leren.

Θ Je geeft de leer- of trainingsdata – juiste gegevens, het te leren materiaal

Θ Het neurale netwerk leert door het verwerken van de trainingsdata. Hij past zijn neuronen zo aan dat hij het doel kan bereiken. Ook al is de computer door een mens geprogrammeerd, we weten niet precies hoe en wat de computer leert.

Gebruik:
Θ Je geeft input – je geeft de computer een opdracht

Θ Het neurale netwerk verwerkt de input. Dit verwerken doet hij, voor een deel, op een zichzelf geleerde manier. Omdat we niet weten wat er precies gebeurt in de computer, noemen we de verborgen ‘ruimte’ tussen de input en output ook wel de black box. Hij heeft op eigen houtje structuren veranderd om sneller en beter te presteren.

Θ Je krijgt output

In AI helpt de mens de computer met het kunstmatig ontwikkelen van cognitieve vaardigheden. Vervolgens doet de computer er zelf nog een, mysterieus, schepje bovenop en maakt zichzelf nóg intelligenter. Hyper snel en hyper veel, maar welke kant op? Die blackbox … Griezelig.

En wat als AI een bewustzijn ontwikkelt … We kunnen er ons maar beter mee bemoeien. Liefde en lekker eten geven – zoals aan mijn zoon. Daar worden wij mensen mooier van. Liefde zit niet in de ‘natuur’ der dingen van AI. Wie weet krijgt AI dan ook gevoel voor ons – en onze liefde! 

Jouw invloed op AI

We kunnen zelf (!) aan de knoppen zitten! Vanuit ‘Explainable AI’, ‘Responsible AI’ of ‘Deep Learning’. Met een team van gebruikers -soms met eenzelfde professie of soortgelijk belang- én een ICT-er voor het technische gedeelte et cetera, doorloop je de AI–stappen. Als team. Samen bepaal je het doel, lever je de juiste trainingsdata en ontwar je het neurale netwerk. Van en voor jezelf. Zo begrijp en leer je hoe de computer leert en input verwerkt. Van, voor en met jou. Als team. En met die kennis kun je de computer bijsturen, maak je jouw werk beter én AI weer slimmer en mooier … En de wereld van onszelf.

Die AI moet wel weten wie hier de baas is en blijft … AI past ons mensen. AI als eigendom van ons – dus nooit andersom!

AI – Doeneke wil ’t proberen!