“Het is niet goed. Uw kindje leeft niet meer”, zei de gynaecoloog. Ik was 34 weken zwanger. November, 16 jaar geleden. Gisteren dus.

‘In blijde verwachting zijn’ kreeg een andere lading. Geluk werd leegte, onverwacht en onpeilbaar.

Ik kreeg veel steun en troost. Brieven, kaartjes, tekeningen, bezoekjes en soms waagde iemand een telefoontje. De rouwplechtigheid was rauw en prachtig, voor alle leeftijden. Familie en vrienden werden één op één plek, op één moment samen rond één mannetje.

Hoe pak je dat steunen en troosten aan? Wat zeg of schrijf je?

Een kaartje ‘Met oprechte deelneming’ is te formeel en te raar, waarom moet dat woordje ‘oprecht’ erbij staan? Iemand schreef mij: ‘Wat een verdriet zullen jullie hebben!’ Deze mooi simpele zin helpt mij, nog altijd.

Schrijven is lastig, maar wat zeg je bij rouwen?

Zeg hoe je erover voelt. En als je geen woorden vindt, zeg dan dat je niet weet wat je moet zeggen. Het ís ook ingewikkeld.

Een collega zei: “Ach, misschien was het wel een rotkind en is het beter dat hij dood is”. Letterlijk. Ja, dát viel rauw op mijn dak. Ik nam haar niets kwalijk. Zij probeerde ook maar wat. Niet fijnzinnig, niet lekker, wel rauw en oprecht.

Hoeveel steun je?

De eerste maanden gebruikte ik alle schouders om op te huilen. Maar verdriet vermoeit. Ik had ook lucht en plezier nodig. Ik wilde niet op afroep, maar op mijn eigen momenten verdrietig zijn.

Refereer terloops en natuurlijk aan de overledene en aan die verdrietige gebeurtenis. Maak zo de overledene onderdeel van het huidige leven. Dat is de beste plek.

Hoe denk je om?

Mijn oudste zoon vertelde mij dat hij zijn dode broertje inzet om meisjes te fiksen. Op een feestje meldt hij een leuk meisje: “Ik trek me even terug, want ik ben verdrietig om mijn dode broertje”. Waarop zo’n meisje natuurlijk graag zo’n gevoelige jongen troost … Ik weet het niet 100% zeker, maar volgens mij maakt mijn eerstgeborene een grap, voor mij.

Mijn gestorven zoontje zorgt nog vaak voor een lach en tranen. Da’s rauw, heftig en prachtig.

In memoriam.

Rauw en oprecht – Doeneke wil ‘t proberen!