Er staan fijn een Porsche, Ford Falcon én Mustang in zijn enorme garage. Bij een beetje goede wind surft hij. En voor z’n werk vliegt hij lekker op de automatische piloot. En dat in zo’n sexy werktenue. Michel is piloot. De bofkont! Nietwaar?

Op 17 maart 2020 maakt hij zijn laatste vlucht als piloot bij Transavia. Op 1 juli 2020 – de eerste dag van de maand waarin hij 58 wordt – gaat hij met pensioen. Zijn optie om nog twee extra jaren 50% te vliegen gaat – vanwege corona – niet door. Michel vindt dat geen ramp. Het is tijd voor wat anders.

Wat deed je in je professionele leven?
Na de mavo, mts en kort even hts werkte ik via uitzendbureaus in technische baantjes. Toen ik onder de aanvliegroute van een vliegtuigbasis werkte, wist ik het: ik wil vliegen! Op mijn 26e startte ik met de vliegopleiding. Ik bleef daarbij ook werken om de opleiding te kunnen bekostigen. De opleiding was toen nogal ongestructureerd. Je kon zelf invullen wanneer je wat volgde. Dat was voor mij perfect. Ik volgde lessen als ik daar weer voldoende geld voor had. Na vier jaar rondde ik de opleiding af.

Omdat ik onvoldoende vliegervaring had, kon ik niet bij KLM of Transavia terecht. Dus ging ik naar Afrika om daar twee jaar in grotere vliegtuigen te vliegen. Ook vloog ik bij een luchttaxibedrijf in Rotterdam. Daar werd ik gezagvoerder. Eindelijk had ik voldoende ervaring en solliciteerde opnieuw bij KLM en Transavia.

Mijn assessment bij KLM ging niet goed. Op de vraag wat ik zou doen als er een opstootje was in de cabine, zei ik dat ik daar de cockpit niet voor zou verlaten. Ze vonden mij een egoïstische aso. Maar eigenlijk was mijn kijk daarop juist perfect. Want dit is precies de wijze waarop de aanslagplegers van 9/11 in de cockpit hebben kunnen komen.

Gelukkig kon ik wel bij Transavia terecht. Dat is een hele leuke werkgever! Er heerst daar een ongedwongen sfeer. Collega’s zijn open naar elkaar. Er is geen belemmerende hiërarchie. Dus krijg je als gezagvoerder gewoon weerwoord van je collega’s. Dat houdt je scherp. En dat is weer heel belangrijk voor de veiligheid.

Stel je zet de tijd terug en je staat weer aan het begin van je loopbaan. Wat zou je anders doen?

Ik heb in de vliegerij gevonden wat ik zocht! Iets wat gaaf is. Zo’n vliegtuig is een onwijs ding! Super technisch! Heerlijk, zulke grote snelle vliegtuigen. En daarbij ook nog leuke vrouwen in de cabine! Én een vet salaris – ik hield toen al van Porsches.

Wanneer en hoe eindigde je laatste werk?

Dat mijn werk definitief per 1 juli zou stoppen hoorde ik via Zoom. Dat was wel zuur. Plotseling zat ik thuis. Zonder begeleiding ofzo. Dat vond én vind ik wel ingewikkeld.

Wat mis je uit je werkperiode?

Ik mis mijn ochtend-fietstochten naar Schiphol. Die prachtige luchten. Dat kopje koffie op de pier met collega’s. De mensen in de cabine. Het opstijgen. De zon zien opkomen. Het besturen van het vliegtuig …

Maar zie ik nu een vliegtuig vliegen, dan krijg ik juist een euforisch gevoel dat ik niet meer hoef! Want het vliegen kostte mij veel. Het was afmattend. De steeds onderbroken nachten braken mij op. Met name de laatste periode na mijn 50e. En als piloot moet je altijd scherp blijven in een omgeving die je totaal niet uitdaagt; uren zittend in een cockpit met slechte lucht – droog, vervuild en lage druk. Je voorziet jezelf constant met informatie; de weersomstandigheden, de situaties op de vliegvelden – waar je naar uit zou moeten kunnen wijken – en de hoeveelheid brandstof. En er is voortdurend tijdsdruk. De veiligheid zit in de marges. Altijd kan een rustig vluchtje omslaan in een dramatisch einde.

Hoe ziet je leven eruit nadat je stopte met je werk?

Mijn vrouw werkt. En we hebben ook nog jonge kinderen. Dit zorgt voor verplichtingen. Voor de kinderen is het fijn dat ik er ben als ze thuiskomen. En als het waait, dan surf ik graag in Wijk aan Zee. Ook ligt de garage vol met autorestauratie-projecten.

Is je leven na werk zoals je verwachtte/ hoopte?

Ik draai er nog steeds een beetje omheen. De situatie is nog onwennig. Ook ga ik nu dingen voelen. Ik ben op zich wars van aanzien. Maar piloot zijn was toch goed voor mijn gevoel van eigenwaarde. Ex-piloot zijn helpt daarvoor slechts maar een beetje. En dit besef voelt ook weer als heel triest. Ik maak geen deel meer uit van die werkdynamiek. Ik ben niet langer meer jong, snel, interessant en belangrijk.

Welke toegevoegde waarde van jou wordt nu niet/ onvoldoende benut? Hoe kan deze wel worden benut?

Ik heb een grote liefde voor staal. Het lijkt me leuk om goed te leren lassen. Maar pas zei iemand me ‘je moet nooit van je hobby je werk maken’. Dat zet me wel aan het denken. Wat ga ik doen? Ik heb wel uitdaging nodig. Dit niks doen geeft mij geen voldoening. Ik heb ook alle rijbewijzen. Misschien kan ik daar wat mee. Ik wil iets gaan doen dat goed bij mij past.

Alles opgeteld: hoeveel leefpret heb jij?

Op dit moment maar een 6. Drie maanden geleden was het een 9,5. Maar ik voel me niet meer zo vrij als toen. Het voelt nu vooral ingewikkeld allemaal.

Wat zou bovenstaand cijfer verhogen?

Uitdaging. Waardering. Een dagindeling. En praten over gevoelens. Zo’n pensionering is een veelomvattend iets.

Wat is/ zijn jouw ultieme werk- en/of leefpret-tip(s)?

Erken jezelf.

Hoe moeten we (beter) omgaan met mensen ‘over de datum’?

Bij mij was begeleiding, naar en in deze fase, heel welkom geweest. Het is jammer dat weinig bedrijven hier aandacht aan besteden. Ik snap dat ook wel: het kost hen geld en het levert ze niets op.

Nooit over de datum – Doeneke wil ’t proberen!