Hoe voelt ‘falsificeren‘?

Is het goed, slecht of allebei?

Proef op de som: ‘false’ is ‘vals’ en ‘ficeren’ gaat over ‘onderzoeken van echtheid’. Dus eigenlijk: ‘vals onderzoeken naar echtheid’.

Verwarrend. En inderdaad, falsificeren ziet op het slechte – én het goede pad.

∞ Het slechte pad » liegen en bedriegen door te vervalsen

∞ Het goede pad » de onjuistheid van een theorie of uitspraak aantonen

Wij bewandelen het goede pad met wetenschapsfilosoof Karl Popper (1902-1994).

Popper vond dat je ideeën niet zomaar voor juist kan aannemen. Dat je volop ideeën moet vormen én ook kritisch moet bezien, totdat ze omvallen of niet. Hij bedacht ‘falsificationisme’.

Bij falsificationisme zoek je bij ideeën niet naar comfortabele bevestiging met verificatie – klopt het? – , maar ga je vol voor falsificatie –waarom klopt dit niet? – .

Neem de hypothese ‘alle zwanen zijn wit’. Na een paar witte zwanen denk je ‘zie je wel?’ Maar je kunt nooit álle zwanen zien om deze hypothese te bevestigen. Maar vind je één zwarte zwaan dan ontkracht je deze hypothese direct.

Mislukt falsificatie, dan neem je voorlopig aan dat iets toch nog klopt. Lukt falsificatie, dan rest de prullenbak met dus ruimte voor wat beters.

Popper wilde met deze kritische, niet-dogmatische blik bijdragen aan een betere wereld.

Want falsificationisme vraagt openheid van geest, die je kwetsbaar maakt.

Je vraagt je bij een idee af ‘waarom klopt dit niet?’ en gaat op zoek naar tegenvoorbeelden. Hiermee tackel je slecht onderbouwde ideeën, nepnieuws en schadelijke vooroordelen.

En zo maak je ruimte voor meer beters en mooiers … totdat iemand het tegendeel bewijst …

Waarom klopt dit niet? – Doeneke wil ’t proberen!